Mount Athos Project

Εισαγωγη

Το Mount Athos Project αποτελείται από ενα οδοιπορικό ταξίδι που συμπεριλαμβάνει συλλογές φωτογραφιών και πληροφοριών σχετικά με την χερσόνησο του όρους Άθως, το σημερινό Άγιον Όρος. Η Athos Sea Cruises με πολυετή εμπειρία στον χώρο της κρουαζιέρας στις Νοτιοδυτικές ακτές του Αγίου Όρους ξεκίνησε το παρακάτω Project με σκοπό την ψυχαγωγία των αναγνωστών μας. Το Mount Athos Project θα εχει διαρκεια 5 μηνες, κάθε εβδομάδα θα ξεκινάει ένα μικρό ταξίδι σε κάθε Ιερά Μονή του Αγίου Όρους. Μείνετε συντονισμένοι.

Γεωγραφική Τοποθεσία της Χερσονήσου του Άθω

Η χερσόνησος Άθως βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της Χαλκιδικής. Η έκταση της ανέρχεται σε 333τ/χλμ. και έχει ακτογραμμή 66 μιλίων, εκ των οποίον 38 μίλια βρέχονται από το Αιγαίον πέλαγος, ενώ 28 μίλια από τον Σιγγιτικό κόλπο. Συνδέεται με την Χαλκιδική με την γνωστή στην ιστορία διώρυγα του Ξέρξη, έκτασης περίπου 2χλμ. Στο τέλος της χερσονήσου υψώνεται μαγευτικά το όρος Άθως στα 2033μ θυμίζοντας μία μαρμάρινη πυραμίδα.

Κατά τα αρχαία χρόνια

Η Ιστορία

Οι πρώτες αναφορές για την χερσόνησο του Άθω έγιναν την εποχή του Ηροδότου και του Θουκυδίδη. Οι πρώτοι κάτοικοι της ονομάζονταν Πελασγοί. Αργότερα τους κατέλαβαν άποικοι της Εύβοιας που πολύ πιθανόν έδωσαν και το όνομα της Χαλκιδικής στον τόπο αυτό.

Οι αρχαίοι κάτοικοι της χερσονήσου του Άθω τοποθετούσαν βωμούς αρχαίων θεοτήτων στην κορυφή του όρους πιστεύοντας πως ποτέ δε βρέχονται αφού τα σύννεφα βρίσκονταν πάντα χαμηλότερα. Επίσης στην κορυφή του όρους υπήρχε άγαλμα του Δια.

Την χερσόνησο παλιότερα την ονόμαζαν Ακτή, αργότερα Όρος και τέλος Άγιον Όρος. Πάνω στην χερσόνησο υπήρχαν πόλεις εν ονοματι «Δίον Ελληνίς», «Κλεωναί Ελληνίς», «Χαράδρια Ελληνίς», «Ολόφυξος Ελληνίς» και «Σάννη Ελληνίς». Οι πόλεις του Άθωνα ανήκανε στην Αθηναϊκή συμμαχία και πλήρωναν φόρο γι’ αυτό. Τέλος εντάχθηκαν στο κράτος της Μακεδονίας.

Η ιστορία θέλει τον Δεινοκράτη, αρχαίο Έλληνα αρχιτέκτονα, να προτείνει το όρος Άθως στον Μέγα Αλέξανδρο για την κατασκευή μεγαλοπρεπούς πόλεως στο όνομα του. Ο Μέγας Αλέξανδρος απέρριψε την ιδέα του.

Η Μυθολογία

Η αρχαία Ελληνική μυθολογία αναφέρει η χερσόνησος Άθως να ήταν ένας πελώριος βράχος από ένα βουνό της Θράκης. Από εκεί ο τιτάνας Άθως το πέταξε προς τους Θεούς, μα αυτό κατέληξε να πέσει στην άκρη της Χαλκιδικής και δημιουργήθηκε η σημερινή χερσόνησος.

Αλλού αναφέρει πως ο Ποσειδωνας έκοψε ένα κομμάτι από την Παλλήνη και το πέταξε εναντίων του τιτάνα Άθω. Τον καταπλάκωσε και από τότε ζει εγκλωβισμένος κάτω από το βουνό. Λεγόταν πως κάθε φορά που προσπαθεί να απεγκλωβιστεί τότε σεισμικές δονήσεις γίνονται στην περιοχή.

Κατά την παράδοση

Σύμφωνα με την παράδοση. Η Παναγια έπλεε μαζί με τον Αγιο Ιωαννη τον Ευαγγελιστη από τη Γιάφα στην Κύπρο για να επισκεφτεί τον Λάζαρο. Όταν το πλοίο άρχισε να παίρνει νερά στη χερσόνησο του Άθως, αναγκάστηκε να αγκυροβολήσει κοντά στο σημερινό μοναστήρι του Ιβήρων.

Η Παρθένος περπάτησε στην ξηρά και συγκλονίστηκε από την υπέροχη και άγρια φυσική ομορφιά του βουνού. Την ευλόγησε και ζήτησε από τον Υιό της να είναι ο κήπος της. Μία φωνή ακούστηκε λέγοντας: “Ας ειναι αυτός ο τόπος η κληρονομιά και ο κήπος σου, ένας παράδεισος και καταφύγιο σωτηρίας για εκείνους που θέλουν να σωθούν“.

Από εκείνη την στιγμή το βουνό αφιερώθηκε στην Παναγία ή της Μητέρα του Θεού (Περιβόλι της Παναγίας) και απαγορεύτηκε η είσοδος για όλες τις άλλες γυναίκες.

Κατά τα Βυζαντινά χρόνια

Η χερσόνησος Άθως αποτέλεσε τμήμα της αυτοκρατορίας του Βυζαντίου κατά τον 4ο αιώνα. Εκείνη την περίοδο πιθανολογείται ότι μεταξύ 4ου και 7ου αιώνα στην περιοχή εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι μοναχοί.

Το 958 μ.Χ. ο μοναχός Αθανάσιος ο Αθωνίτης, έφθασε στο Άγιον Όρος. Το 962 χτίστηκε η μεγάλη κεντρική εκκλησία του «Πρωτάτου» στην Καρυές. Το 963 μ.Χ. ιδρύθηκε το πρώτο μεγάλο μοναστήρι με κοινοβιακή οργάνωση, το μοναστήρι της Ιεράς Μονής της Μεγίστης Λαύρας.

Ως τον 12ο αιώνα υπήρξαν πάνω από 180 μοναστήρια στην χερσόνησο. Τον 14ο αιώνα το Άγιον Όρος κατατάχθηκε στην πνευματική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης.

Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας

Τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας οι μόνες του Αγίου Όρους υπέφεραν από την έλλειψη ασφαλείας, τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους, τις καταπατήσεις τον Τούρκων, ληστειών, πειρατειών αλλά και μεταξύ τους διαφορές για τα κτηματικά τους όρια.

Η κατάσχεση των μετοχιών των μονών ήταν από τα μεγαλύτερα πλήγματα που συνέβησαν το 1958. Πηγές θέλουν αβάσταχτα χρέη και τόκους σε συνδυασμό με τις καταστροφές που προκάλεσαν οι Τούρκοι να φέρνει στα μοναστήρια φτώχεια από μεγάλα χρέη, ερήμωση και διάλυση μονών.

Λόγο των τεράστιων δυσκολίων της εποχής, οι Ιερές Μονές επέλεξαν μια ιδιόρρυθμη ζωή. Επίσης πολλοί Αγιορείτες επέλεξαν να απομονωθούν σε κελιά, και τέλος δημιουργήθηκαν οι σκήτες.

Οι δυσκολίες που αντιμετώπιζαν τους έστρεψε να ζητήσουν βοήθεια από Ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού, ορθόδοξους ηγεμόνες και φιλόθρησκους ιδιώτες. Αυτοί με την σειρά τους τους ενίσχυαν πληρώνοντας τους φόρους τους, στέλνοντας υλικά αγαθά και προστατεύοντας τους. Παρ όλα αυτά τα τεράστια χρέη που είχε η Ιερά Κοινότητα έφεραν τα μοναστήρια κατά το 1600 σε ολική εξαθλίωση.

Οι μοναχοί κατάφεραν χάρης τον ζήλο και την βαθιά πίστη τους στον Θεό να διαφυλάξουν ένα μεγάλο μέρος θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομίας.

Το Άγιον Όρος επι την Τουρκοκρατία υπήρξε σύμβολο προς την ορθοδοξία. Στα δύσκολα χρόνια του προσηλυτισμού από Μουσουλμάνους και Καθολικούς, ήταν οι μοναχοί αυτοί που κρατούσαν τον λαό στην ορθόδοξη πίστη τους με το κήρυγμα τους.

Το Άγιον Όρος Σήμερα

Η απελευθέρωση του Αγίου Όρους σημειώνετε το 1912. Ως σήμερα αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα της Ελληνικής επικρατείας. Διοικείται σύμφωνα με τις διατάξεις του Καταστατικού Χάρτη του Αγίου Όρους, στα πλαίσια του Ελληνικού Συντάγματος. Η εποπτεία πάνω στην τήρηση του Καταστατικού Χάρτη και των προβλεπόμενων θεσμών του, καθώς και η ευθύνη της ελληνικής Πολιτείας σε θέματα τάξης και ασφάλειας εκφράζεται από τον Διοικητή του Αγίου Όρους. Η Διοίκηση υπάγεται στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών και εδρεύει στις Καρυές.

Οι Καρυές

Περίπου στην μέση της χερσονήσου του Αγίου όρους βρίσκονται οι Καρυές. Ιδρύθηκαν τον 9ο αιώνα, όταν πολλοί μοναχοί μετακινήθηκαν προς την περιοχή, σχηματίζοντας τη Λαύρα των Καρυών. Η Λαύρα των Καρυών αναγνωρίστηκε ως πρώτη από όλα τα τότε μοναστικά ιδρύματα, και ο επικεφαλής της ονομάστηκε «Πρώτος» του Αγίου Όρους.

Στις Καρυές βρίσκεται ο Ναός του «Πρωτάτου» που χρονολογείται από τον 10ο αιώνα. Το κτίριο της Ιεράς Κοινότητας και δεκαεννέα «Κονάκια» Μονών. Επίσης στις Καρυές βρίσκουμε το κτίριο της Διοίκησης του Αγίου Όρους, το κτίριο της αστυνομίας, το ιατρείο, το βιβλιοπωλείο, το ταχυδρομείο και άλλα διάφορα καταστήματα και εργαστήρια. Περιμετρικά των Καρυών υπάρχουν περισσότερα από πενήντα Κελιά.

Η Αθωνιάδα Σχολή

Κοντά στις Καρυές, στη Νοτιοδυτική πτέρυγα της Σκήτης του Αγίου Ανδρέα, λειτουργεί η «Αθωνιάδα Σχολή». Η σχολή εγκαινιάστηκε το 1749. Στεγάστηκε σε ειδικά ανεγερμένο συγκρότημα κοντά στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου. Περιλάμβανε 170 δωμάτια, Τράπεζα, Παρεκκλήσιο, Βιβλιοθήκη και αίθουσες διδασκαλίας. Είχε την μορφή Ανώτατης Ακαδημίας. Εκεί δίδαξαν ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και ο Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος. Το 1809 σταμάτησε να λειτουργεί και επαναλειτούργησε στο συγκρότημα της Σκήτης Αγίου Ανδρέα το 1930.

Η Δάφνη

Η Δάφνη βρίσκεται στο Νοτιοδυτικό τμήμα της χερσονήσου του Αγίου Όρους. Είναι το κεντρικό λιμανάκι του Αγίου Όρους. Από εκεί ξεκινάνε λεωφορεία προς την πρωτεύουσα του Αγίου Όρους τις Καρυές. Τα περισσότερα κτίρια της Δάφνης χρονολογούνται κατά τον 19ο αιώνα. Η Δάφνη έχει λιμεναρχείο, τελωνείο, ταχυδρομείο αλλά και μικρά καταστήματα όπως παντοπωλεία ξενοδοχεία και εστιατόρια.

The Mount Athos Project